AHİLİK

PİR AHİ EVRAN-I VELİ ve AHİ EVRAN ZAVİYESİ

Ahi Evran Zaviyesi, Kırşehir il merkezinde, kendi adıyla anılan Ahi Evran Mahallesinde yer almaktadır. Ahi Evran-ı Veli’nin türbesinin bulunduğu zaviye, Osmanlı İmparatorluğu zamanında Türk Debbağlarının ve zanaat erbabının ve manevi merkezi olmuştur.

Yapı topluluğu kesme taştan olup, iki bölümden meydana gelmiştir. Bunlardan birinci bölüm, kubbeli bir giriş ve iki yanında yer alan mescit ve divanhane; ikinci bölüm ise bunlara bitişik olarak arkalarına eklenen bir orta sofa ile onun çevresindeki iki hücre, bir eyvan ve türbelerden meydana gelmiştir. Yapı topluluğunun batıya açılan kapısı beyaz mermerden yapılmış ve buraya son onarım sırasında zaviyenin avlu kapısındaki kitabesi konulmuştur. Bu kitabede Sultan II.Mahmud’un 1819-1820 tarihli tuğrası ile Ahi Evran’ın ismi yazılıdır. Kapının sol tarafında bulunan minare XX.yüzyılın başlarında buraya eklenmiştir.

Caminin giriş bölümünden türbe kısmına küçük kemerli bir kapıdan geçilmektedir. Bu kapının üzerinde Dulkadiroğullarından Süleyman Bey’in oğlu Alaaddin Bey’e ait 1481 tarihli bir kitabe bulunmaktadır. Türbe kubbeli bir merkezi mekan ile onun kuzey ve güneyinde bulunan iki simetrik hücreden ve doğuya doğru uzanan sivri tonozlu bir eyvandan meydana gelmiştir. Bunlardan yüksek ve geniş bir kemerle Ahi Evran’ın türbesine geçilmektedir.

Türbe birkaç basamak yüksekliğinde olup, burada Ahi Evran’ın sade ve ahşap sandukası bulunmaktadır. Bu türbe içerisinde bulunan Şeyh Erzurumî’ye ait olduğu bilinen ahşap sanduka Ankara Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde koruma altına alınmıştır.

Ahilik teşkilatının kurucusu Ahi Evran-ı Veli, Azerbeycan’ın Hoy kasabasında doğmuş, 93 yaşında Kırşehir de ölmüştür. Gençlik yıllarında Maveraünnehir ve Horasan’a giderek ünlü alimlerden Fahrüddin-i Razi’nin derslerini takip etmiş, Ahmet Yesevi‘den ilk tasavvuf terbiyesini almıştır.

AHİLİK TEŞKİLATI

Türkler arasında gelişip yaygınlaşan ;sanat,ticaret,dayanışma ve yardımlaşma kurumudur.Ahilik;iş ahlakını savunan ,sermayeyi ve işçinin alın terini koruyan ,akıl,ahlak,bilim ve çalışma prensipleri üzerine kurulan,günümüzün kooperatifçilik,sendikacılık,sosyal güvenlik,kalite ve fiyat kontrol sistemine benzer yönleri olan bir teşkilattır.

AHİLİK TEŞKİLATI

Ahilikte,kalfalıktan ustalığa geçen kişilere, bir törenle “şed” bağlanırdı. Böylece futüvvet yoluna giren usta, Ahi Evran düsturuna göre “elini, sofranı, kapını açık tut; dilini, gözünü ve belini bağlı tut” ilkesine bağlı kalırdı.

Şed Bağlama: Şed “kuvvetlendirmek, sağlamlaştırmak sıkı sıkı bağlamak” anlamına gelen Arapça bir kelimedir. Şed, 2-3 cm eninde pamuktan dokunmuş uzunca bir bez parçasıdır. Fütüvvet ehli arasındaki inanışa göre şed, bizzat Cebrail vasıtası ile Hz. Adem, Hz. Nuh, Hz. İbrahim ve Hz. Muhammed’e getirilip kuşatıldığı için kutsal bir sembol konumundadır. Ahilikte icazet almak şed kuşanmak yoluyla olur. Bir kalfa ancak ustası

Şed kuşanılmadan önce seccade üzerine bırakılır ki buna “şed salma” denir.

Ahinin açık ve kapalı olması gereken şeyleri şunlardır:

Açık olanlar:

1.Ahinin eli açık(cömert) olmalı

2.Kapısı açık olmalı(konuk sever)

3.sofrası açık olmalı(ikramdan kaçınmamalı)

Kapalı olanlar:

1.Ahinin gözü kapalı olmalı(kimseye kötü gözle bakmamalı, kimsenin ayıbını araştırmamalı)

2.Beli kapalı olmalı(kimsenin ırzına ,namusuna,haysiyet ve şerefine tasallut etmemeli)

3.Dili kapalı olmalı(kimseye kötü söz söylememeli)

Ahilik sancağı

Sancak tarikatın mutlaka olması gereken unsurlarından biridir. Sancak dergahların kıble tarafına konur, biat onun önünde yapılır.Sancakların üzerinde büyük kişilerin adları olur.